Mae Heddlu’r Gogledd yn gwrthod dweud pam eu bod yn dal eu gafael ar blac a gafodd ei osod i gofio dau o aelodau Mudiad Amddiffyn Cymru.

Er i’r heddlu gadarnhau bod y plac i gofio “Aberth Abergele” yn eu meddiant, nid ydyn nhw yn medru dweud pam bod y plac ganddyn nhw.

Fe gafodd y plac ei dynnu lawr gan Gyngor Conwy, cyn i’r heddlu fynd i swyddfeydd y cyngor i gasglu’r plac.

“Merthyron Abergele”

Mi gafodd y plac ei osod ar wal llyfrgell Abergele ddiwedd mis Mehefin, ar drothwy parêd i gofio “Merthyron Abergele” yn y dref.

Adeg arwisgiad Charles yn Dywysog Cymru yn 1969, roedd Mudiad Amddiffyn Cymru [MAC] yn ffrwydro bomiau er mwyn dangos eu gwrthwynebiad.

Ar y noson cyn yr arwisgo yng Nghaernarfon, bu farw Alwyn Jones a George Taylor wrth i fom roedden nhw yn ei osod ffrwydro yn Abergele, ger y rheilffordd fyddai yn cludo Charles i Gaernarfon.

Roedd y ddau yn aelodau o MAC ac ers deng mlynedd mae Adam Phillips o Gorwen wedi bod yn trefnu parêd i gofio “Merthyron Abergele”.

Adam Phillips fu yn trefnu bod plac yn cael ei osod ar y wal lle bu i’r ddau farw hanner canrif ynghynt.

O fewn hanner awr i ddadorchuddio’r plac ar Fehefin 29 eleni, roedd wedi ei dynnu lawr gan un o swyddogion Cyngor Sir Conwy.

Dywedodd llefarydd y cyngor: “Fe dynnodd Cyngor Bwrdeisdref Sirol Conwy’r plac i lawr gan ei fod wedi’i osod ar adeilad heb ganiatâd.”

Mae Cyngor Conwy wedi cadarnhau bod swyddogion Heddlu’r Gogledd wedi bod i nôl y plac o’u swyddfeydd nhw.

Ac er i Heddlu’r Gogledd gadarnhau bod y plac ganddyn nhw, nid ydyn nhw yn fodlon egluro pam eu bod wedi ei gasglu.

Roedd golwg360 wedi gofyn a fyddan nhw yn dychwelyd y plac at Adam Phillips.

“Nid ydym mewn sefyllfa i ateb y cwestiynau ychwanegol am y plac,” meddai llefarydd Heddlu’r Gogledd.

“Rhywbeth sinistr”

“Mae rhywbeth sinistr yn mynd ymlaen,” meddai Adam Phillips.

“Pam bod y plac gan yr heddlu? A pham nad ydw i’n gallu cael y plac yn ôl?

“Doedd yna ddim byd gwleidyddol ar y plac,” ychwanegodd.

“Doedd o ddim yn dweud Mudiad Amddiffyn Cymru arno fo, dim byd ond enwau’r dynion…

“Mae hyn yn dangos gymaint tydi’r wladwriaeth ddim eisiau i ni gofio pethau fel hyn.”