Penodi cyfarwyddwyr cyntaf y Coleg Cymraeg Cenedlaethol

Merfyn Jones
Mae cyfarwyddwyr cyntaf y Coleg Cymraeg Cenedlaethol wedi cael eu penodi, cyhoeddwyd heddiw.

Nod y coleg fydd gweithio gyda a thrwy bob prifysgol yng Nghymru i ddarparu mwy o gyfleoedd i fyfyrwyr astudio eu cyrsiau drwy gyfrwng y Gymraeg,

Fe fydd ar waith yn ffurfiol ar Ebrill 1, 2011, yn barod ar gyfer y flwyddyn academaidd newydd ym mis Medi 2011.

Daw’r cyhoeddiad yn dilyn penodi yr Athro Merfyn Jones yn gadeirydd y Coleg ym mis Rhagfyr 2010.

Bydd 13 o aelodau ar Fwrdd Cyfarwyddwyr y Coleg, gan gynnwys y Cadeirydd.

Y cyfarwyddwyr yw:

Jacqui Hare, Dirprwy Is-Ganghellor, Athrofa Prifysgol Cymru, Caerdydd

Yr Athro Medwin Hughes, Is-Ganghellor, Prifysgol Cymru, Y Drindod Dewi Sant

Yr Athro Aled Jones, Dirprwy Is-Ganghellor, Prifysgol Aberystwyth

Helen Marshall, Dirprwy Is-Ganghellor, Prifysgol Morgannwg

Yr Athro Hywel Thomas, Dirprwy Is-Ganghellor, Prifysgol Caerdydd

Wyn Thomas, Dirprwy Is-Ganghellor, Prifysgol Bangor

Katie Dalton, Llywydd NUS Cymru

Dr Hefin Jones, Uwch Ddarlithydd, Prifysgol Caerdydd

Geraint James, Cyfarwyddwr Cyllid, Ymddiriedolaeth Tai Cyfle

Gareth Pierce, Prif Weithredwr, CBAC

Dr Ian Rees, Dirprwy Bennaeth, Coleg Llandrillo Cymru; Is-Gadeirydd, Cyngor Celfyddydau Cymru

Linda Wyn, Dirprwy Bennaeth, Coleg Menai

Cafodd chwech o’r chyfarwyddwr eu henwebu gan sefydliadau addysg uwch Cymru.

Mae pedwar cyfarwyddwr annibynnol, un yn cynrychioli staff addysgu cyfrwng Cymraeg ac un yn cynrychioli myfyrwyr.

Fe fydd y bwrdd yn cyfarfod am y tro cyntaf ar 30 Mawrth 2011.

‘Profiad’

Dywedodd Cadeirydd y Coleg, Merfyn Jones, ei fod yn croesawu’r penodiadau.

“Bydd y cyfarwyddwyr yn cymryd rhan mewn penderfyniadau allweddol ar strategaethau a pholisïau’r Coleg ac yn cyfrannu at gyflawni cyfrifoldebau’r Coleg wrth gynllunio, cynnal a datblygu addysg ac ysgolheictod cyfrwng Cymraeg yn ein prifysgolion,” meddai.

“Rwy’n edrych ymlaen at groesawu’r trawstoriad eang o unigolion a fydd yn dod ag ystod briodol o brofiad ac arbenigedd o’r sector addysg uwch a thu hwnt.”

Dywedodd yr Athro Noel Lloyd, Cadeirydd Addysg Uwch Cymru, bod penodi’r Bwrdd Cyfarwyddwyr yn “gam pwysig yn y broses o droi’r Coleg yn realiti”.

“Bydd medrau a phrofiad y rheiny a benodir yn ein helpu i fwrw ymlaen â datblygiadau sylweddol pellach ym maes addysg uwch cyfrwng Cymraeg yn y blynyddoedd i ddod.

“Mae ehangu mynediad yn y maes hwn yn her sy’n gofyn am weithredu gan amrywiaeth o gyrff ac asiantaethau yng Nghymru, felly bydd cael cynrychiolwyr o’r sector addysg ehangach ar y Bwrdd yn fuddiol iawn o ran helpu i gynyddu cyfranogiad.”

19 sylw

Rhodri ap Dyfrig 24 Mawrth 2011, 16:25

Ar ddeall bod y cynrychiolwyr myfyrwyr yn ddi-Gymraeg.

Sut gall hi “gynrychioli” felly? Gwallgo.

CGT 24 Mawrth 2011, 16:49

Dim gwaeth na Cymry llugoer megis Merfyn Jones.

Rhys Llwyd 24 Mawrth 2011, 16:50

Fel Rhodri, yn siomedig iawn fod cynrychiolydd y myfyrwyr yn ddi-gymraeg. Dwi wedi cydweithio gyda’r sawl dan sylw ac er ei bod hi’n abl iawn, yn y diwedd mae hi’n analluog i gynrychioli’r garfan o fyfyrwyr y mae’r Coleg newydd yma wedi ei sefydlu i’w gwasanaethu.

Roeddwn i wedi gobeithio hefyd y byddai’r pedwar cyfarwyddwr annibynnol wedi gallu bod yn bedwar ffigwr amlycach eu proffil o’r byd diwylliannol Cymraeg rhagor na dim ond pobl a CV anrhydeddus yn eu meysydd.

Wedi dweud hynny, pob hwyl i’r Bwrdd. Mae gwaith pwysig o’u blaen.

Rebecca 25 Mawrth 2011, 11:56

P’un o’r 12 sy’n cynrychioli “staff addysgu cyfrwng Cymraeg”?

ifan 26 Mawrth 2011, 23:07

Rebecca – yn syml — y person sydd o dan y teitl Cyfarwyddwr Staff – ac sy’n amlwg iawn yma yng Nghaerdydd fel rhywun sy dysgu a chynnig modwlau yn y Gymraeg

Efrogwr 27 Mawrth 2011, 23:43

Felly mae un ohonynt o’r Cyd Bwyllgor (sefydliad a chyfrifoldeb yn y maes addysg plant), wyth ohonynt yn benaethiaid y sefydliadau addysg uwch sydd wedi dangos cynlleied o ddiddordbeb yn y maes hyd yn hyn, un yn uwch ddarlithydd yn un o’r sefydliadau hynny, un yn dod o Gymdeithas Tai (Duw a wyr beth mae a wnelo’r rheiny ag addysg uwch Cymraeg) ac un yn fyfyrwraig di Gymraeg ar swydd sabothol bydd yn symud ymlaen cyn pen dim. Waeth pa mor dda mae’r unigolion dan sylw, rwysut dwi ddim yn gweld nhw yn gallu gwthio ffiniau darpariaeth trwy gyfrwng y Gymraeg neu’n dangos ochr pan bydd tyndra rhwng buddiannau’r status quo a thwf addysg uwch cyfrwng Cymraeg.

ifan 28 Mawrth 2011, 15:41

Efrogwr: mae hyn i gyd yn gwneud synnwyr. Y broblem fwyaf i lwyddiant y Coleg newydd bydd cael digon o fyfyrwyr i fod eisiau gwneud cyrsiau trwy gyfrwng y Gymraeg (yng Nghaerdydd nid yw mwyfarif o fyfyrwyr mamiaith Gymraeg (sydd yn aml wedi bod trwy ein systemau addysg Gymraeg) ag unrhyw ddiddordeb mewn cofrestru i wneud y modwlau Cymraeg sydd eisoes ar gael! Mae yn hollol synhwyrol felly i gael cynrychiolydd o’r Cyd-Bwyllgor ar y Bwrdd. Does yna ddim llwyddiant yn mynd i fod i’r Coleg os na fydd y rheini sy’n rheoli’r sefydliadau uwch yn gytun ac yn gefngol – mae’n gwneud pob synnwyr felly i gael cynrychiolaeth gref o reolwyr sefydliadol. Penderfyniad unfrydol y Bwrdd Gweithredu – oedd yn cynnwys yn ei aelodaeth gynrychiolaeth Cymdiethas yr Iaith, Ymgyrch Coleg Ffederal ac addysgwyr Prifysgolion – oedd y dylid cael, am y tymor cyntaf, myfyriwr o’r NUS. Fel mae’n digwydd mae’r uwch ddarlithydd wedi sefydlu ac yn rhedeg nifer o fodwlau Cymraeg yn un o’r sefydliadau – gweler erthygl Golwg ar addysg trwy gyfrwng y Gymraeg yng Nghaerdydd; ac mae cael cynrychiolwyr o’r cymdeithasau rheini sydd a chyslltiad uniongyrchol a datblygu Cymru yn yr 21ain Ganrif yn ymarfer da. Efallai bod hi’n bryd stopio beirniadu, gadael i Fwrdd hollol synhwyrol a chall yn fy marn i fynd ymlaen a’i waith, a dymuno’r gorau iddynt wrth iddynt wynebu her aruthrol o gael ein myfyrywr i gymryd mantais o’r cyfle unigryw hwn. Beth am fuddsoddi ynni beirniadol i ddarbwyllo mwyafrif myfyrwyr Cymraeg eu hiaith yn ein prifysgolion i gymryd y gyfle!

Efrogwr 28 Mawrth 2011, 17:42

Ifan,
Diolch am yr esboniad pellach ynghylch y cefndir. Dy bwynt am CBAC yn gwneud synnwyr i mi bellach. Dwi dal ddim yn siwr pam fod cynrychiolydd o Gymdeithas Tai a dim cyrff cymdeithas sifil eraill, efallai roedd angen dewis un ar hap wnaethpwyd? Mae cael y strwythur iawn yn y lle cyntaf yn hynod bwysig, felly dwi ddim yn meddwl bod “ynni” yn cael ei gwastraffu wrth gofyn cwestiynau anodd am hynny, na bod hi’n “bryd stopio beirniadau” ychwaith. Mae’n amlwg bod cynrychiolaeth gref o’r colegau yn gallu bod yn help, ond mae cael nhw’n fwyafrif ar y pwyllgor yn beth arall. Yn wir, os bydd strwythurau a ffrwd arian y Coleg mor wan ein bod nhw’n ddibynnol ar cyd-weithrediad y colegau, bydd y Coleg Cenedlaethol wedi methu cyn cychwyn. Fel y dywedais, dwi ddim yn amau ymrwymiad personol yr unigolion dan sylw ond yn fy marn i, nad dyna’r pwynt. Maent i gyd yn weision cyflog i sefydliadau sydd wedi ymylu’r Gymraeg dros ddegawdau ac sydd, ar ddiwedd y dydd, bellach yn fusnesau sy’n gwasanaethau myfyrwyr iaith Saesneg yn gyntaf oll. O ran darbwyllo myfyrwyr, mae marchnata’n bwysig ond os bydd y ddarpariaeth yn iawn, a gwerth y Gymraeg yn y gymdeithas a’r gweithle ehangach yn glir, mi ddaw y myfyrwyr: mae’n mater o normaleiddio’r iaith yn y gweithle a’r gymdeithas (felly yn agenda ehangach o lawer), dim perswadio ar unigolion o fyfyrwyr i ddilyn cyrsiau TGG fel dyletswydd.

Simon Brooks 28 Mawrth 2011, 23:48

Y gwendid amlwg yw nad oes unrhyw gynrychiolydd o blith myfyrwyr Cymraeg eu hiaith ar y Bwrdd yma. Ni ddylai fod y tu hwnt i allu NUS Cymru i gynnal etholiad mewnol ar gyfer ethol unigolyn i gynrychioli buddiannau darpar-ddefnyddwyr y Coleg Cymraeg. Rwy’n credu mai menyw sy’n llenwi swydd Swyddog Menywod NUS Cymru bob tro, felly mae’r egwyddor y dylai buddiannau grwp penodol gael ei gynrychioli gan aelod o’r grwp o dan sylw eisoes ar waith.

Rhys Llwyd 29 Mawrth 2011, 14:03

Ifan, rwyt ti’n anghywir i nodi mai “penderfyniad unfrydol y Bwrdd Gweithredu – oedd yn cynnwys yn ei aelodaeth gynrychiolaeth Cymdiethas yr Iaith, Ymgyrch Coleg Ffederal ac addysgwyr Prifysgolion – oedd y dylid cael, am y tymor cyntaf, myfyriwr o’r NUS.” Fel aelod o’r Bwrdd Gweithredu bu i mi ddadlau’n gryf y dylai’r cynrhychiolydd ddod o blith yr Undebau Myfyrwyr Cymraeg (e.e. UMCA, UMCB, UMCC ayyb…) nid yn uniongyrchol o NUS Cymru.

Rhys J 29 Mawrth 2011, 22:18

A oes rhywun wedi sylwi bod dau frawd yn aelod o’r pwyllgor hwn? Ond does dim byd o’i le ar hynny wrth gwrs! Hapus dyrfa.

A pham y mae angen dau gynrychiolydd o Brifysgol Caerdydd? O ie, anghofiais fod y Brifysgol hon’na wedi gwneud cymaint mwy na sefydliadau eraill dros addysg Gymraeg.

ifanrhys 30 Mawrth 2011, 00:17

Derbyn eich pwynt Rhys Llwyd, nid oes son am hyn yn yr adroddiad o’r cyfarfodydd ar gwefan HEFCW ond mae son mai dim ond dros dro mae’r penodiad hwn hyd nes i broses gael ei sefydlu. Oes yna Undeb Myfyrwyr Cymraeg yng Nghaerdydd – rwy’n fyfyriwr yma ers dwy flynedd, yn gwneud llawer gyda’r Undeb, ond wn i ddim amdano! Yn y bon rhaid derbyn mai sefydliadau lleol yn unig yw UMCA a UMBC – mae angen cynrychiolaeth genedlaethol sy’n gweld pethau ar lefel Gymru gyfan ar y Bwrdd Cyfarwyddwyr. Simon sydd a’r ateb cywir – etholiad / neu cyfweliadau o fewn NUS Cymru am y person cywir. Dal i gredu os bydd methiant i’r Coleg mai methiant myfyrwyr i gymryd mantais ohono bydd y broblem. Dydy mwyafrif myfyrwyr Cymraeg eu hiaith Caerdydd ac Abertawe ag unrhyw ddiddordeb mewn modwlau a chyrsiau Cymraeg. Dyma ble mae angen gweithio!

jwg ar seld 30 Mawrth 2011, 07:22

Rwy’n tagu ar fy uwd traddodiadol Gymreig. Pobl sydd heb wneud dim fel penaethiaid prifysgolion i helpu addysg Gymraeg, a rhai fel Merfyn Jones oedd yn gwrthwynebu sefydlu coleg ffederal yn y lle cynta, bellach yn gyfarwyddwyr arno.

Rhaid codi cwestiwn am allu’r corff i wneud ei waith gyda dim ond yr uchod yn ben arno. Beth yw’r cyfartaledd oedran tybed? Oes wir ddisgwyl i’r criw unlliw yma ddeall sut i ysbrydoli myfyrwyr ysgol i ddewis addysg Gymraeg?

Mae myfyrwyr Cymraeg wedi brwydro ers blynyddoedd i sefydlu coleg ffederal gan ddadlau ar hyd y ffordd yn erbyn y prifysgolion oedd yn dweud nad oedd mo’i angen tra’n gwneud dim i hybu addysg Gymraeg eu hunain. Er synau cadarnhaol mae NUS Wales yn sefydliad heb ddim dealltwriaeth o anghenion myfyrwyr Cymraeg, a does dim ffordd y gall eu Llywydd di-Gymraeg ddeall y sefyllfa yn llawn heb sôn am allu cynrychioli’r myfyrwyr Cymraeg yn erbyn y “Dirprwy Is-Ganghellor x10” uchod. Pwy sydd yno felly i fod yn llais i’r myfyrwyr yn y coleg maen nhw wedi ymgyrchu mor hir i’w sefydlu? A pwy sydd yno i herio’r lleill ac i fod yn egwyddorol o blaid y Gymraeg?

Ydyn ni wir yn meddwl bod y pwysigion uchod wedi newid eu meddwl am yr angen am goleg ffederal, ac wedi gweld y golau? Na: mae ymgyrch y myfyrwyr yn eu herbyn nhw wedi llwyddo, felly dyma strategaeth newydd y prifysgolion: if you can’t beat them, join them (then beat them).

Mae’n sefyllfa chwerthinllyd, pe na bai mor bwysig cael hyn yn iawn. Mae llawer o waith caled o’n blaenau ni, gwaith hanfodol i ddyfodol yr iaith. Bydd y dyrfa gyfforddus yma wedi tynnu’r tân o’r Coleg cyn iddo gychwyn.

Rhys Llwyd 30 Mawrth 2011, 11:01

Ifan Rhys, rwy’n anghytuno. Mae’r hyn mae Simon Brooks yn awgrymu uchod yn ateb tymor byr ydy, ond mae’r egwyddor wedi ei osod ers sefydlu UMCA ac UMCB yn yr 1970au fod hawl gan fyfyrwyr Cymraeg gael llais annibynnol heb orfod cael eu gweld fel partneriaid iau mewn Undeb mwy a Seisnig. Os yw’r datblygiadau i sefydlu Undeb Gymraeg yng Nghaerdydd ar lun model Aber a Bangor wedi chwythu ei phlwc bellach mae hynny yn drist iawn.

Roedd sefydlu’r Coleg Cymraeg yn gyfle i’r Undebau Myfyrwyr Cymraeg ddod i oed a chael eu cyfri o ddifri gan mae nhw, yn y diwedd, sy’n cynrychioli orau myfyrwyr Cymraeg eu hiaith. Rwy’n derbyn dy ddadl y gall lywydd NUS Wales gynrychioli rhychwant ehangach o fyfyrwyr ond mae’n drist felly fod y penderfyniad yna wedi ei wneud ar draul rhoi cynrychiolaeth gref i’r myfyrwyr hynny wnaeth aberthu gymaint i weld sefydlu’r Coleg Cymraeg yn y lle cyntaf.

Mae’n debyg mae’r opsiwn gorau yn yr hir dymor byddai rhoi lle i ddau aelod ar Fwrdd y Coleg Cymraeg o dŷ’r myfyrwyr. Un i gynrychioli’r Undebau Myfyrwyr Cymraeg ac un i gynrychioli NUS Cymru (ond dwi dal yn meddwl dylai’r cynrychiolydd yna fedru siarad Cymraeg hefyd). Dyma’r model mae Llysoedd a Senedd Prifysgol Aberystwyth a Phrifysgol Bangor yn ei ddilyn – rhoi lle i Lywyddion yr Undeb Saesneg a’r Undeb Cymraeg yr y pwyllgorau pwysig. Trist fod y Coleg Cymraeg heb fabwysiadu cynllun o’r fath o’r dechrau.

ifanrhys 30 Mawrth 2011, 18:48

Cawn weld – mae’r sefyllfa a sonnir amdano yma yn amlwg yn wahanol i’r hyn a welaf i. Mae’n amlwg bellach bydd pob myfyriwr Cymraeg eu hiaith yn Aber a Bangor yn ciwio i fyny i wenud 120 credyd a mwy o fwodwlau sy’n cael eu dysgu yn gyfangwbl trwy cyfrwng y Gymraeg unwaith byddant ar gael. Gwych ynte! Edrychaf amlaen i weld hyn yn digwydd.

Rhys Llwyd 30 Mawrth 2011, 19:19

Ifan, rwyt ti’n cymysgu dau bwnc fan hyn. Rydw i wedi bod yn sirad am gynrhychiolaeth myfyrwyr ar Fwrdd y Coleg Cymraeg. Mae denu myfyrwyr i astudio’n Gymraeg wedi bod ac mynd i barhau i fod yn dalcen caled ac yn cyflwyno her fwyaf y Coleg Cymraeg. Mae’n bwnc pwysig ond gwahanol i’r un roeddwn i’n trafod uchod.

Gwyndaf 30 Mawrth 2011, 23:50

Dyma ni unwaith eto – achwyn, achwyn, achwyn! Aeddfedwch da chi! Beth am i ymfalchio bod gennym Goleg Cymraeg Cenedlaethol, a gweithio i sicrhau llwyddiant iddo ……. fel lleiafrif o bobl Cymru ‘rydym yn derbyn cymaint — gadewch i ni fod yn ddiolchgar amdano. Felly dyma fy adduned – i wneud popeth fedraf (adeiladol nid dinistriol) i sicrhau llwyddiant y fenter hon.

Rhys Llwyd 31 Mawrth 2011, 17:33

Gwyndaf, a chymryd ein bod ni’n cyfrif oddeutu 25% o’r boblogaeth. Pe tae ni’n cael 25% o incwm y sector tuag at addysg Gymraeg byddai hynny’n ddigon i ariannu dau neu dri Coleg Cymraeg. Felly yn y cyswllt yma dydy’r ddadl “rydym yn derbyn cymaint” ddim yn dal dŵr genai ofn.

Martin Williams 14 Gorffennaf 2011, 17:25

Pwynt cyffredinol- pob llwyddiant i’r Coleg.
OND- os yw Cymro neu Gymraes Cymraeg deunaw oed eisiau ehangu gorwelion, agoriad llygaid (ia, gall hyn olygu astudio yn Lloegr!) yna pob lwc iddynt!

Mae’r sylwadau wedi cau.

Penodi cyfarwyddwyr cyntaf y Coleg Cymraeg Cenedlaethol

Penodi 13 o aelodau i Fwrdd Cyfarwyddwyr y Coleg

Poblogaidd

Swyddi

Cynhyrchydd (Dwy swydd)

Cyfathrebwr Estyn Allan STEM (40% CALl)

Cynorthwyydd Materion Rheoleiddiol Ofcom Cymru

Pennaeth y Gwasanaethau Cyfreithiol (Dros Gyfnod Mamolaeth)

Cyfarwyddwr Astudiaethau Caplaniaeth

Swyddog Arweiniol Data

Swyddog Prosiect Ymbweru Bro (ardal Wrecsam)

Crëwr Cynnwys Digidol

Aelodau Cyngor Celfyddydau Cymru

Tiwtor Cymraeg ar gyfer y Gweithlu Addysg

← Stori flaenorol

Arlywydd Belarws yn profi’n bositif ar gyfer y coronafeirws – ar ôl ei wfftio

Stori nesaf →

Syr Wynff a Plwmsan yn ôl!

Hefyd →

‘Mesurau Covid-19 ar fai am gwymp yn nifer y plant sy’n dechrau addysg Gymraeg yn Wrecsam’

19 sylw