Mae pentrefi yn yr Wcrain yn dal i ddioddef o ganlyniad i ddamwain niwclear Chernobyl fwy na 30 mlynedd yn ddiweddarach, yn ôl ymchwil newydd.

Mae lefelau ymbelydredd mewn llaeth mewn rhannau o’r wlad hyd at bum gwaith dros y lefel diogel swyddogol.

Roedd gwyddonwyr yn samplu llaeth buchod o ffermydd a chartrefi preifat yn rhanbarth Rivne, tua 200km (125 milltir) o safle ffrwydron Chernobyl yn 1986.

Darganfuwyd lefelau cesiwm ymbelydrol mewn llaeth uwchben terfyn diogel y Wcráin i oedolion o 100 Becquerel y litr (Bq/L) mewn chwech o 14 o aneddiadau a astudiwyd, ac yn uwch na chyfyngiad plant 40 Bq/L mewn wyth safle. Roedd y lefelau uchaf a ganfuwyd tua 500 Bq/L – pum gwaith dros y lefel ar gyfer oedolion a mwy na 12 gwaith ar gyfer plant.

Cynhaliwyd yr astudiaeth ym Mhrifysgol Exeter a Sefydliad Radioleg Amaethyddol Wcrain.