Stopio a chwilio yn ‘aneffeithiol a hiliol’

Mae’r arfer o stopio a chwilio unigolion sy’n cael eu hamau o droseddu yn “aneffeithiol” a “hiliol”, yn ôl yr Aelod Seneddol Llafur, David Lammy.

Rhannodd ei brofiadau o gael ei gyffwrdd a’i aflonyddu gan yr heddlu wrth gerdded drwy ardal Tottenham yn 12 oed, ac yntau’n cael gwybod ei fod yn debyg i unigolyn oedd yn cael ei amau o ymosod a dwyn oddi ar rywun.

Dywedodd fod y “gofid a’r embaras” wedi aros yn ei gof ers hynny.

Daw ei sylwadau ar ôl i adroddiad awgrymu bod pobol groenddu yng Nghymru a Lloegr naw gwaith yn fwy tebygol o gael eu stopio ar amheuaeth o fod â chyffuriau na phobol â chroen gwyn.

Dywedodd fod hynny’n arwydd o “anghyfiawnder hiliol difrifol”.

‘Naratif ffuglennol’

Mewn erthygl yn yr Observer, dywedodd David Lammy fod yr arfer o stopio a chwilio yn galluogi i “ffantasi hiliol” ddigwydd.

“Wrth i ni siarad, fe fydd dynion ifanc, croen gwyn, dosbarth canol yn ysmygu smôc ar gampws prifysgol neu’n cael cyflenwad o gocên yn cyrraedd partïon cinio, ond fydd yr heddlu yn unman.

“Yn hytrach na dibynnu ar yr arfer aneffeithiol sy’n anghyfiawn yn hiliol, rhaid i ni roi’r gorau i’r stigma sy’n perthyn i ddynion croenddu a cheisio datrysiadau deallus, hirdymor i’r problemau sy’n meithrin gweithgarwch troseddol yn y lle cyntaf.”