Ceredigion yn sgubo’r Steddfod

Elain llwyd yn cael ei chadeirio
Y clybiau cartref a enillodd ar y llwyfan ac yn y gwaith cartre’ yn Eisteddfod Ffermwyr Ifanc Cymru.

Ond fe aeth y Gadair i Feirionnydd – i Elain Llwyd o Glwb Cwmtirmynach yn un o’r cystadlaethau gorau ers blynyddoedd.

O ganlyniad, roedd y ddau feirniad yn argymell bod eisiau dwy gystadleuaeth genedlaethol bellach – Cadair a Choron, i’r cerddi a’r rhyddiaith.

Ychydig cyn 2.30 y bore y cyhoeddwyd mai Ceredigion oedd wedi ennill Tlws yr Eisteddfod – a’r tlysau unigol am y cystadlaethau cartref a’r cystadlaethau llwyfan.

Roedd hynny’n dilyn cyfres o lwyddiannau, gan gynnwys buddugoliaeth yng nghystadleuaeth y côr i Glwb Pontsian o Geredigion, y cynta’ o blith wyth o gorau pedwar llais.

Enillwyr y cor - Pontsian, Ceredigion
Yn ôl y beirniad, Rhian Lois, roedd honno’n gystadleuaeth “hollol, hollol wych”.

Cadair – stori ‘feistrolgar’

Roedd cystadleuaeth y Gadair yn un arbennig o dda hefyd gyda’r ddau feirniad, Eurig Salisbury a Dylan Iorwerth, yn cydnabod eu bod wedi wynebu tasg “amhosib” yn dewis rhwng y stori fer a’r gerdd fuddugol.

Yn y diwedd, fe aeth y wobr i Elain Llwyd, athrawes gynradd o Gwmtirmynach, am stori fer a gafodd ei galw’n “feistrolgar”.

Yn ôl y beirniaid, roedd hi wedi cyflawni camp wirioneddol anodd trwy greu stori llawn dirgelwch mewn tri rhan, gyda chynildeb a rheolaeth lwyr.

Ail agos iawn

Ond roedd yna ganmoliaeth uchel iawn hefyd i’r ail, Catrin Haf Jones, o glwb Mydroilyn yng Ngheredigion, gyda cherdd grefftus iawn yn codi o ddarllen dyddiaduron e imam-gu ar ôl iddi gael diagnosis o demensia.

Yn ôl Eurig Salisbury, roedd hi wedi llwyddo i ddweud llawer iawn gydag ychydig iawn o eiriau a hi a enillodd wobr y Gerdd.

Ac fe ddywedodd y dylai’r mudiad ystyried cynnig coron yn ogystal â chadair er mwyn cydnabod y ddwy gamp.

Roedd y Gadair wedi ei chreu gan ddau o aelodau clybiau Ceredigion – Carwyn Davies o Lanwenog, a Geraint Jenkins o Dalybont.

‘Mynd o nerth i nerth’

Bro Ddyfi, Maldwyn, yn ennill ar y ddeuawd ddoniol
Roedd Pafiliwn Pontrhydfendigaid yn llawn hyd at yr oriau mân gydag ymhell tros 1,000 o bobol yn y neuadd trwy’r dydd a thua 700 o aelodau yn cymryd rhan.

Yn ôl y beirniad cerdd, Rhian Lois, roedd y digwyddiad yn dangos bod y mudiad yn mynd “o nerth i nerth”.

Ac, wrth dalu teyrnged i’r mudiad, fe ddywedodd Llywydd yr Eisteddfod, y diddanwr Ifan Gruffydd, fod popeth a ddigwyddodd iddo ef ym myd adloniant wedi dechrau yng Nghlwb Ffermwyr Ifanc Tregaron.

Fe ddywedodd hefyd ei fod wedi cymryd rhan yn eisteddfod genedlaethol gynta’r mudiad ddiwedd y 70au ac, ar ôl perfformio o flaen cynulleidfa dila, wedi proffwydo mai honno fyddai’r ola’ hefyd.

Cwmtirmynach, Meirionnydd, enillwyr y Cerdd Dant, gydag enillydd y Gadair, Elain Llwyd, yn ail o'r chwith yn y blaen
Rhai o’r enillwyr